Mizeri, psihološki horor-triler nastao prema istoimenom romanu Stivena Kinga, premijerno prikazan 1990. godine, danas se smatra jednim od najboljih filmova svog žanra.
Film je ujedno i jedina ekranizacija dela Stivena Kinga koja je osvojila Oskara, i to zahvaljujući briljantnoj izvedbi Keti Bejts, koja je za ulogu Eni Vilks osvojila nagradu za najbolju glumicu.
Zatvoren prostor, dvoje ljudi i teror koji raste iz minuta u minut
Radnja prati Pola Šeldona (Džejms Kan), uspešnog pisca romantičnih romana koji nakon saobraćajne nesreće završava u kući svoje „najveće obožavateljke“ Eni Vilks.
Ono što isprva izgleda kao srećan splet okolnosti ubrzo se pretvara u noćnu moru: Eni ga zapravo drži zatočenog, emocionalno nestabilna i potpuno opsednuta njegovom fiktivnom junakinjom, Mizeri.
Kako Pol shvata da se neće tako lako izvući, počinje psihološka igra između žrtve i otmičarke. Mizeri je film koji ne koristi čudovišta, nadprirodno niti spektakl – horor proizlazi iz čiste ljudske opsesije, manipulacije i potpune nemoći čoveka zatvorenog u jednoj sobi.
Keti Bejts kao Eni Vilks ostala je upamćena kao jedna od najjezivijih, ali i najrealističnijih antagonistkinja u istoriji trilera.
Kombinacija ljubaznosti, infantilnosti, nasilnih ispada i ledene odlučnosti čini lik toliko psihološki uverljivim da je postao referentna tačka za prikaz toksične opsesije.
Oskar koji je osvojila Bejts čini Mizeri posebnim filmom u filmografiji zasnovanoj na delima kralja horora: uprkos brojnim adaptacijama i nekoliko nominacija za Oskara, samo je ovaj film odneo zlatnu statuu.
Džejms Kan, iako često u senci Bejts, odigrao je jednako ključnu ulogu. Njegova postepena transformacija od samouverenog pisca do čoveka koji se bori za sopstveni opstanak predstavlja osnovu emocionalne napetosti filma.
Rob Rajner – neočekivani majstor napetosti
Režiser Rob Rajner, poznat po komedijama i romantičnim filmovima poput Princeze neveste i Kad je Hari sreo Sali, iznenadio je publiku i kritičare kada je režirao jedan od najnapetijih psiholoških trilera devedesetih.
Korišćenje ograničenog prostora, malog broja likova i gotovo pozorišne strukture pokazalo se kao savršen okvir za adaptaciju Kingovog romana, koji se u velikoj meri oslanja na psihologiju likova, a ne na spoljašnje događaje.
Film koji je ostao relevantan decenijama
Mizeri je s vremenom postao klasik žanra – film koji se danas proučava zbog svoje dramaturške preciznosti, psihološke kompleksnosti i jedinstvene dinamike moći.
Poslužio je kao inspiracija brojnim kasnijim trilerima o opsesiji i zatočeništvu, a lik Eni Vilks ostao je simbol manipulativne, opasne i nepredvidive psihopatkinje.
