Stiven Spilberg je jednom prilikom otkrio koji je film iz njegovog detinjstva ostavio najdublji trag na njegovo stvaralaštvo.
Reč je o vesternu Tragači (The Searchers) iz 1956. godine, u režiji Džona Forda, sa legendarnim Džonom Vejnom u glavnoj ulozi. Pogledao ga je kada je imao samo devet godina, a taj film će kasnije postati ne samo njegov omiljeni vestern, već i osnova vizuelnog stila koji će obeležiti njegove najpoznatije filmove.
Film koji je oblikovao maštu budućeg reditelja
Kao dečak koji je odrastao u posleratnoj Americi, Spilberg se zaljubio u priče o kaubojima i Indijancima koje su u to vreme bile dominantne u popularnoj kulturi. Te priče su prikazivale idealizovanu sliku Amerike – snažne, pravedne i prožete herojstvom. Kako piše Slash Film, kada je imao samo devet godina, krišom je ušao u bioskop da pogleda vestern Tragači reditelja Džona Forda.
Taj film, u kojem Džon Vejn igra nezaboravnu ulogu Itana Edvardsa, veterana Američkog građanskog rata koji kreće u višegodišnju potragu za otetim bratanicama, duboko se urezao u Spilbergovo pamćenje.
Tragači se danas smatra jednim od najvažnijih i najuticajnijih vesterna svih vremena. Ispunjen spektaklom i avanturom, film istovremeno donosi slojevitu priču o porodici i potrazi za domom – temama koje će kasnije biti prisutne u gotovo svim Spilbergovim filmovima.
Uticaj koji prevazilazi žanrove
Iako je Spilberg kasnije postao sinonim za naučnu fantastiku i avanturu – sa naslovima kao što su E.T., Veštačka inteligencija i Indijana Džouns – osnovna emocionalna nit u tim filmovima često se oslanja upravo na ono što je naučio iz Tragača. Bilo da se radi o Eliotu koji želi da E.T. postane deo njegove porodice, ili o dečaku robotu u Veštačkoj inteligenciji koji sanja o majčinskoj ljubavi – u centru priče je uvek slomljen dom i potreba da se on ponovo sastavi.
Pored emocionalne, film Tragači bio je i tehnička inspiracija. Spilberg je jednom prilikom za Američki filmski institut izjavio:
„Bio sam impresioniran načinom na koji je Džon Ford koristio kameru da slika svoje prizore, načinom na koji je kadrirao scene, kako je postavljao glumce… Nije snimao samo ono što se dešava unutar kadra – on je isticao značaj samog kadra. Bio je poput klasičnog slikara.“
Spilberg je jednom prilikom i lično upoznao Džona Forda, a taj trenutak kasnije je rekonstruisao u svom poluautobiografskom filmu Fabelmanovi (The Fabelmans), u kojem Forda glumi još jedan veliki reditelj – Dejvid Linč. Ford mu je tada dao jednostavan, ali snažno vizuelan savet:
„Nikada ne stavljaj horizont tačno na sredinu kadra.“
Upravo taj savet Spilberg je prihvatio kao pravilo koje je kasnije oblikovalo mnoge nezaboravne scene u njegovim filmovima.
