Pravoslavni hrišćanski vernici danas slave Vaskrsenje Isusa Hrista, najznačajniji hrišćanski praznik, a patrijarh Srpske pravoslavne crkve Porfirije u ponoć je počeo da služi arhijerejsku liturgiju u Hramu Svetog Save na Vračaru. Vaskrs simbolizuje pobedu života nad smrću i posle dana žalosti ponovo su se oglasila crkvena zvona u znak radosti.
Isus Hristos je, prema jevanđeljima i verovanju, raspet u petak, u subotu je ležao u grobu, a u nedelju je vaskrsao iz mrtvih i tako pobedio smrt i svim ljudima darovao večni život. Na početku vaskršnje liturgije otpevan je vaskršnji tropar “Hristos vaskrse iz mrtvih“ (Hristos Vaskrse iz mrtvih, smrću smrt razruši, a onima koji su u grobovima život darova).
Patrijarh Porfirije služi vaskršnju liturgiju uz sasluživanje beogradskih sveštenika, a pre liturgije je bila litija i služeno je Pashalno jutrenje.
Jutarnja vaskršnja liturgija u Hramu Svetog Save počeće u devet sati, a Pashalno večernje u 18 časova. Takođe, vaskrsenje znači i početak novog duhovnog života i pobedu nad grehom. U Srbiji je običaj da vaskršnje slavlje počne odmah posle jutarnje službe, a tada se vernici pozdravljaju rečima Hristos Vaskrse-Vaistinu Vaskrse ili Hristos Voskrese-Vaistinu Voskrese.
Uskršnjim slavljem za vernike se završava najstroži Veliki post koji se najviše dana posti na vodi, a običaj je da vaskršnja jaja budu prvi mrsni zalogaji. Vaskrs ili hrišćanska Pasha je najveći hrišćanski praznik, dan koji Crkva slavi kao centralni događaj Hristove pobede nad smrću i čini suštinu hrišćanskog učenja
Naziva se i Pasha, po ugledu na starozavetni praznik koji su Jevreji svetkovali u proleće u spomen čudesnog oslobođenja iz egipatskog ropstva, jer označava prelazak sa Hristom iz smrti u život, sa zemlje u večni nebeski život.
Za pravoslavne najranije Vaskrs može da bude 4. aprila, a najkasnije 8. maja, a kod zapadnih hrišćana je uvek između 22. marta i 25. aprila.
Datum Vaskrsa za sve pravoslavce određuje Jerusalimska patrijaršija, koja se i dalje drži julijanskog kalendara, a i crkve koje inače koriste novi kalendar, kao što su Grčka i Rumunska, slave Vaskrs po Pravoslavnoj pashaliji koja nema veze ni sa julijanskim ni sa gregorijanskim kalendarom.
Vaskrs se uvek proslavlja u prvoj nedelji punog meseca posle prolećne ravnodnevice i posle jevrejske Pashe, na osnovu odluke koja je doneta na Nikejskom saboru 325. godine, koju i danas poštuju sve pravoslavne crkve.
Pored vernika SPC, ovaj praznik proslavljaju danas i Antiohijska, Jerusalimska, Ruska, Gruzijska, Japanska i druge pravoslavne crkve. Za hrišćane je praznik Vaskrsenja Hristovog, praznik nad praznicima i događaj koji je pre više od dva milenijuma izmenio istoriju čovečanstva.
Sva vera i propoved Hristovih učenika, a kasnije i svakog hrišćanina, potiče iz vaskrsenja kao najvažnijeg Hristovog dela.
„U Rimljanima 6, 4-5. apostol Pavle jasno povezuje istorijski akt Hristovog vaskrsenja sa novim životom – Kao što usta Hristos iz mrtvih, tako i mi u novom životu da hodimo. U Rimljanima 8, 11. apostol govori o Duhu Svetom koji je sila vaskrsenja Hristovog, ali i našeg novog bića. Sila vaskrsenja je pobeda nad grehom u nama“.
Prema predanju, u subotu su došli prvosveštenici i fariseji kod Pilata da traže od njega da postavi stražu ispred Hristovog groba, jer su se plašili da će neko od Hristovih učenika ukrasti njegovo telo i da će tako narod poverovati da je Isus vaskrsao, kao što je i najavljivao.
U nedelju je, prema verovanju, Hristos vaskrsao iz mrtvih, pošto je njegov grob ostao prazan i tako pobedio smrt i svim ljudima darovao večni život.
