Poljska ambasada u Beogradu je prije nedjelju dana objavila jednu interesantnu anegdotu. Bili su u Valjevu, seli u kafe-restoran “Corner” koji drži Đorđe Momić. Kada su zatražili da plate račun, konobar im je rekao da kod njih nijedan Poljak ne plaća račun, da je Ludvig Hiršfeld sve to platio prije 100 godina.
Ko je bio Ludvig Hiršfeld?
Hiršfeld je 1910. dokazao da pripadnost nekoj krvnoj grupi zavisi od nasljednih faktora. Na osnovu njegovog otkrića je postalo moguće dokazivanje očinstva na osnovu seruma krvi. Uveo je današnji način oznaka krvnih grupa: nulta, A, B, AB i definisao je pravila njihovog nasljeđivanja.
Zadužio je čovječanstvo kao značajan naučnik, a Srbe je zadužio kao ljekar dobrovoljac u srpskoj vojsci. Valjevo je 1915. bilo označeno kao “glavni centar za razbolijevanje i umiranje”, središte epidemija. Hiršfeld je tražio da bude poslat iz bogate Švajcarske u Valjevo, suzbijao je epidemije i držao predavanja o zaraznim bolestima, bio bakterolog.
Njegova supruga, takođe ljekarka, dr Hana Hiršfeld pridružila mu se u toj humanoj misiji. Hiršfeldovi su dijelili sudbinu srpske vojske, i napade tri vojske i povlačenje preko Albanije. Poslije dolaska srpske vojske na Krf, uz Hiršfeldovu pomoć. je osnovana je Srpska bakteriološka laboratorija, on je imao zadatak da u Švajcarskoj kupi svu neophodnu opremu, prenosi Serbiantimes.info.
Dr Hiršfeld je 1916. u Solunu izolovao iz krvi jednog vojnika do tada nepoznati soj paratifusa, a novu bakteriju nazvao Bacillus paratyphi C. Danas se ovaj izazivač paratifusa naziva Salmonella hirszfeldi.
U proljeće 1917. je Hiršfeld je u laboratoriji proizveo vakcinu koja je štitila od trbušnog tifusa, paratifusa A, B i C, te kolere. Njome je vakcinisano više od 110.000 boraca, a prvi vakcinisani vojnik bio je vojvoda Živojin Mišić.
Zahvaljujući ovoj vakcini srpska vojska se vratila u Srbiju bez trbušnog tifusa, paratifusa i kolere. Hiršfeld je postavljan za šefa bakteriološkog odjeljenja Vojne bolnice u Beogradu i dobio počasni čin pukovnika Srpske vojske i odlikovan je Ordenom Belog orla.
Tek 1919. su Hiršfeldovi napustili Srbiju, vratili se u svoju Poljsku 1920. godine. Kada je nacistička Njemačka osvojila Poljsku 1939, Hiršfeld, Jevrejin preobraćen u katoličanstvo je bio uklonjen sa svih položaja.
Ponuđeno mu je nekoliko naučnih mjesta u inostranstvu, ali je on odbio i ostao u Varšavi. Zajedno sa ženom i ćerkom Marijom je 1941. poslat u jevrejski geto. Tada je Jugoslavija hitno dodijelila Hiršfeldu počasno državljanstvo Kraljevine Jugoslavije, da bi Ivo Andrić, kao jugoslovenski poslanik u Berlinu neuspješno zahtijevao njihovo puštanje.
Dan prije nego što je trebalo da Hiršfeldovi 1943. budu poslati u koncentracioni logor, uspjeli su da pobjegnu. U kasnijem skrivanju, ipak umire njihova ćerka jedinica od tuberkuloze. Poslije rata, Hiršfeld je imao veoma značajnu ulogu u medicini u Poljskoj. Godine 1950. mu je izmakla Nobelova nagrada, između ostalih, za otkriće principa kada krvne grupe dovode do toga da majka odbaci plod, ali po mnogim procijenama, njegova nesebična pomoć srpskom narodu nije se dopala tadašnjem germanskom lobiju iz svijeta nauke i odlučivanja.
U dvorištu Srpskog lekarskog društva je 8. juna 2017. godine svečano otkrivena bista profesora Ludvika Hiršfelda, a 2018. je “Pošta Srbije” objavila poštansku marku sa njegovim likom.
Takođe, Srbija je doktora Hiršfelda za njegove zasluge odlikovala Ordenom Svetog Save trećeg reda i Ordenom belog orla i dodijelila mu titulu čina pukovnika srpske vojske.
