Manje od dva mjeseca prije održavanja lokalnih izbora “najdugovječniju i najstabilniju koaliciju na Balkanu”, kako je lider SNSD Milorad Dodik ranije često opisivao politički savez SNSD sa manjim političkim strankama u Republici Srpskoj, ponovo potresaju ozbiljne nesuglasice.
Za razliku od nekih ranijih izbornih ciklusa, kada je lider SNSD “disciplinovao” koalicione partnere iz DNS, SPS, Ujedinjene Srpske, a donekle i iz Socijalističke partije Petra Đokića, sada je na red došao Demos Nedeljka Čubrilovića.
Da je nešto ozbiljno počelo da “škripi” na relaciji SNSD-Demos, javnosti je obznanjeno odlukom Čubrilovićeve stranke da uprkos protivljenju SNSD imenuje svog kandidata za načelnika opštine Pale.
– Ovaj potez Demos je čista izdaja birača koji su nas podržavali tokom proteklih osam godina, u kojima je SNSD bio motor promjena i brojnih projekata važnih za život građana Pala, vjerujući u našu zajedničku viziju i program. Demos, naš dosadašnji partner, i opozicioni SDS, odlučili su, međutim, da se udruže kroz lažni dogovor, koji je suprotan svim našim principima – poručili su iz Opštinskog odbora SNSD Pale, nakon što je stranka Nedeljka Čubrilovića objavila da će kandidovati Dejana Kojića za načelnika Pala.
Epidemija nesporazuma
Nesuglasice su se iz Pala “spustile” do Banjaluke, a na društvenim mrežama nedavno se pojavio snimak potpredsjednika Gradskog odbora Demos, Nenada Šibarevića, kako na jednom stranačkom skupu javno poziva da se na izborima za gradonačelnika Banjaluke glasa za Draška Stanivukovića. Posljedično, došlo je do smjena direktora iz redova Demos u gradskim preduzećima koje kontroliše vladajuća većina u gradskoj skupštini.
Prije par dana objavljena je i vijest da je Predsjedništvo Gradskog odbora Demos Zvornik saopštilo da ta stranka “ni formalno niti suštinski nije dio skupštine većine niti koalicione vlasti na nivou grada”, što je kulminiralo smjenom direktora Doma zdravlja, koji je član Demos.
– O daljim koracima odlučiće Gradski odbor stranke, a o svemu smo upoznali i organe stranke na republičkom nivou, te zahtijevali hitnu sjednicu Predsjedništva Demosa – navodi se u saopštenju koje je potpisala predsjednik Gradskog odbora Demosa u Zvorniku, Spomenka Stevanović.
Inače, odlično obaviješteni izvori Srpskainfo otkrivaju da je nedavno došlo do sastanka lidera SNSD i Demos, na kojem se razgovaralo o poremećenim odnosima između tih stranaka u pojedinim lokalnim zajednicama, ali da je konstatovano da to, navodno, ne bi trebalo da utiče na odnose SNSD i Demos na republičkom nivou.
Viđen scenario
Komunikolog Mladen Bubonjić za Srpskainfo kaže da aktuelni sukob SNSD i Demos, donekle, podsjeća na do sada već viđenu matricu taktike “odvrni-zavrni”, odnosno nagrađivanja i kažnjavanja koalicionih partnera SNSD uoči predstojećih lokalnih izbora.
– Tako se i ranije dešavalo uoči nekih prelomnih događaja kao što su izbori. S druge strane, tu vidimo i postavljanje uslova od strane nekih manjih koalicionih partnera na račun SNSD, a s druge strane uslovljavanja, prijetnji i pritisaka od strane najveće političke partije i Milorada Dodika prema tim istim partnerima – kaže Bubonjić.
Kako dodaje, tu treba uzeti u obzir i trenutne procese koji su u toku i koji, prvenstveno, ne idu na ruku Miloradu Dodiku i SNSD.
– Tu mislim na sudski proces protiv Dodika, ali i postojeće američke sankcije, kao i najavu novih sankcija o kojima se priča, zatim o nametanju zakona od strane Kristijana Šmita, kao i pominjanja zakona o imovini, koji bi zaista mogao značajno da utiče na vlast u Republici Srpskoj. Manje stranke u vladajućoj koaliciji zbog toga su se okuražile i pokušavaju da za sebe dobiju što veći dio kolača vlasti – smatra Bubonjić.
Međutim, zaključuje on, jasno je da Dodik i SNSD neće preko toga tek tako preći, a to smo, kako ističe, mogli da vidimo i po nekim “eksplicitnijim slučajevima”.
– Vidjeli smo paljenja vozila u Palama i nekim drugim lokalnim zajednicama, a takvih stvari će do početka kampanje ili do samih izbora biti još, možda čak i uslovljavanja koja se neće odnositi samo na lokalni, već i na republički nivo. Moguće je da dođe i do podizanja nekih optužnica, do privođenja i hapšenja u tzv. sportskom pravosuđu koje hapsi, a zatim uhapšene poljubi i pusti na slobodu – predviđa Bubonjić.
Politički analitičar Nebojša Tojagić za Srpskainfo tvrdi da sukobi unutar vladajuće koalicije nisu neka revolucionarna novost, već tradicionalna uvertira u predizbornoj kampanji.
– Upitno je jedino ko je sada na redu i do koje mjere će se meta usitnjavati. “Disciplinovanje” Demosa je već viđen scenario SNSD koji ima za cilj potpuno marginalizovanje stranke kroz oduzimanje ranije datih funkcija, njeno infrastrukturno i kadrovsko razbijanje kroz otimanje članstva, pa čak i čitavih opštinskih ili mjesnih odbora – smatra Tojagić.
Ako se, kako navodi, sjetimo iskustva DNS, sve je jasno kuda vode ovi događaji u Banjaluci, Palama i Zvorniku.
– Potencijalni problem SNSD je što tako unakažene stranke teško mogu do mandata na parlamentarnim izborima, te na ovaj način dugoročno sijeku grane na kojima sjede. A upravo u tome treba gledati poraz Igora Radojčića u trci za gradonačelnika Banjaluke, kada je ostao napušten od stranaka koalicije – zaključuje Tojagić.
