Ministarstvo finansija SAD stavilo je danas na „crnu listu“ još troje funkcionera iz Srpske pod obrazloženjem da su „pomogli nastojanja predsjednika Srpske, Milorada Dodika da podriva Dejtonski mirovni sporazum i ovlaštenja Ustavnog suda BiH, kao i visokog predstavnika“.
Sankcije su uvedene predsjedavajućoj Vijeća naroda Republike Srpske, Srebrenki Golić, generalnom sekretaru predsjednika Srpske, Jeleni Pajić Baštinac i savjetniku predsjednika Srpske, Branislavu Okuki.
– Danas je Kancelarija za kontrolu imovine stranaca Ministarstva finansija SAD (OFAC) na listu sankcionisanih lica uvrstio tri osobe koje su doprinijele nastojanjima pojedinca pod blokadom (SDN) i predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika da podriva mir i stabilnost Bosne i Hercegovine organizacijom i provođenjem ceremonije obilježavanja Dana Republike Srpske, 9. januara 2024. godine, što je u BiH proglašeno neustavnim djelovanjem. Ovi pojedinci pomogli su Dodikova nastojanja da podriva Dejtonski mirovni sporazum i ovlaštenja Ustavnog suda BiH, kao i visokog predstavnika – navode u Ministarstvu finansija SAD.
Dodaje se da su “SAD duboko zabrinute zbog kontinuiranih pokušaja podrivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma i Ustava Bosne i Hercegovine, kao dviju ključnih institucija najvažnijih za mir i stabilnost u regionu”.
– Mi ćemo nastaviti pozivati na odgovornost one koji nastoje posijati podjele zbog sopstvenih političkih ciljeva, a na štetu građana Bosne i Hercegovine – rekao je podsekretar Ministarstva finansija zadužen za pitanja terorizma i finansijske obavještajne poslove, Brajan Nelson.
Navodi da je Vlada Republike Srpske osmog, devetog i desetog januara 2024. organizovala proslave Dana Republike Srpske kršeći prethodne odluke Ustavnog suda BiH po kojima je obilježavanje tog praznika, 9. januara neustavno, jer kao prioritet postavlja “religijsko nasljeđe, tradiciju i običaje samo srpskog naroda” čime se krši ustavna obaveza nediskriminacije.
– Visoki predstavnik rekao je da obilježavanje 9. januara kao Dana Republike Srpske predstavlja “jasan i direktan propust u provođenju konačnih i obvezujućih odluka Ustavnog suda BiH”. Napomenuo je da takvo nepoštivanje presuda Ustavnog suda BiH predstavlja krivično djelo prema Krivičnom zakonu BiH. Dodik je imenovao i lično zahtijevao od organizacionog odbora da planira obilježavanje Dana Republike Srpske 2024. godine- ističu u ovom Ministarstvu.
Dodaju da tri osobe, koje je OFAC danas uvrstio na listu sankcionisanih osoba, bile su članovi tog organizacionog odbora za obilježavanje Dana Srpske i učestvovale su na sastanku 27. novembra 2023. godine o kojem je javnost uveliko obavještavana, a kojim su pokrenute aktivnosti odbora i odobren plan manifestacija.
– Pomaganjem u obilježavanju Dana Republike Srpske, ove osobe su svjesno djelovala u suprotnosti sa zaključcima Ustavnog suda BiH i visokog predstavnika i pokazala otvoreni prezir prema Dejtonskom mirovnom sporazumu. Današnje aktivnosti nastavak su sankcija koje su SAD nametnule kao odgovor na prethodne incidente kada su određeni pojedinci provodili aktivnosti kojima je podrivana regionalna stabilnost – navode u Ministarstvu finansija.
Ističu da su ove aktivnosti dio širih nastojanja Vlade SAD da promoviše mir, stabilnost i funkcionalno demokratsko provođenje vlasti u regionu Zapadnog Balkana.
– Na primjer, SAD su uvrstile Dodika na listu sankcionisanih lica petog januara 2022. u skladu sa izvršnom uredbom 14033 zbog odgovornosti za ili saučesništvo, zbog direktnog ili indirektnog učešća, zbog kršenja ili aktivnosti koji predstavljaju smetnju ili prijetnju provođenja Dejtonskog mirovnog sporazuma, kao i zbog koruptivnog djelovanja. SAD su i prije toga uvrstile Dodika na listu sankcionisanih osoba sedamnaestog jula 2017. godine u skladu sa Izvršnom uredbom 13304, jer je aktivno opstruisao ili predstavljao značajan rizik aktivne opstrukcije Dejtonskog mirovnog sporazuma – stoji u odluci Ministarstva finansija SAD.
Šta piše u obrazloženju
Ministarstvo finansija SAD navodi da je Branislav Okuka bio duboko uključen u planiranje i realizaciju obilježavanja Dana Republike Srpske, te odgovoran za povećanje prisustva na proslavama.
– Okuka je izvorno pripadao neformalnoj grupi uticajnih Dodikovih savjetnika koji su gajili simpatije prema srpskom nacionalizmu i Rusiji, koji su podržavali nezavisnost Republike Srpske i fokusirali se na pripremu planova za prenos nadležnosti sa državnog nivoa BiH na institucije Srpske. Dodik i Okuka su zajedno planirali strategije jednodnevnog povlačenja zvaničnika iz reda bosanskih Srba iz svih državnih institucija BiH – navodi se u obrazloženju.
